DENİZLİ İL MİLLÎ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ BİLİM VE EĞİTİM DERGİSİ
ETİK İLKELER VE YAYIN POLİTİKASI
Denizli İl Millî Eğitim Müdürlüğü Bilim ve Eğitim Dergisi, yayın etiği konusunda Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi ve Committee on Publication Ethics (COPE) tarafından belirlenen ilke ve standartları benimsemektedir. Bu doğrultuda, dergide yayımlanmak üzere gönderilen makalelerin etik ilkelere uygun olması beklenmektedir.
Etik ihlali tespit edilen makaleler aşağıdaki süreçlere tabidir:
-Değerlendirme aşamasında etik ihlali tespit edilen makaleler, değerlendirme sürecinden çekilir ve sorumlu yazara bilgilendirme yapılır. Ayrıca, danışmanına da bilgilendirme e-postası gönderilir.
-Yayınlandıktan sonra uygunsuzluk ya da kural dışı durum tespit edilen makaleler, incelenerek gerekirse yayından geri çekilir.
-Etik ilkelere uymayan makaleler, sorumlu yazara iade edilir.
Dergi süreçlerinde yer alan yazarlar, hakemler ve editör kurulunun (baş editör, alan editörleri, yardımcı editörler vb.) dikkat etmesi gereken temel hususlar aşağıda sıralanmıştır:
1.Yazarların Etik Sorumlulukları
-Makale yazarları en az iki kişiden oluşmalı ve bu kişiler, ortaöğretim, yükseköğretim ve/veya lisansüstü düzeydeki öğrenciler ile onların danışmanlarını içermelidir.
-Başvuru süreci, öğrenciler tarafından sorumlu yazar olarak danışmanlarının rehberliğinde yürütülmelidir.
-Dergiye gönderilen makaleler, özgün bilimsel araştırma niteliği taşımalıdır.
-Makaleler, daha önce herhangi bir dergide yayımlanmamış olmalı ve başka bir dergide eşzamanlı olarak değerlendirme sürecinde bulunmamalıdır.
-Yazarlar, makalelerini derginin yazım kuralları ve makale yazım şablonuna uygun şekilde hazırlamakla yükümlüdür.
-Veri toplama teknikleri (anket, mülakat, odak grup çalışması, gözlem, deney vb.) kullanılan araştırmalar için etik kurul izin belgesi ve diğer gerekli araştırma izinlerinin sağlanması zorunludur.
-İnsan veya hayvan deneklerin bilimsel amaçlarla kullanıldığı çalışmalar (örneğin, klinik araştırmalar, retrospektif çalışmalar vd.) sağlık alanına yönelik olduğundan kabul edilmez. Ancak, Eğitim Bilimleri ve Sosyal Bilimler alanlarında yürütülen çalışmalarda etik kurul ve diğer izin belgeleri sunulmalıdır.
-Yazarlar, kullanılan tüm kaynaklara (kendi çalışmaları dahil) doğru ve eksiksiz şekilde atıf yapmalı ve intihalden kaçınmalıdır. Yanlış veya yetersiz kaynak gösterimi intihal olarak değerlendirilmektedir. İntihal durumunda tüm sorumluluğun kendilerinde ve danışmanlarında olduğunu kabul etmektedirler. Bu konuda derginin herhangi bir sorumluluğu bulunmamaktadır.
-Çalışmaya dahil edilen tüm yazarların bilimsel katkı sağladığı garanti edilmeli; misafir, fahri, hayalet veya yapay zekâ yazarlığı gibi etik dışı uygulamalardan kaçınılmalıdır.
-Makalelerde fikri mülkiyet, ticari haklar ve gizlilik haklarına uyulmalı, herhangi bir kişi ve/veya kuruma ait hak ihlali yapılmamalıdır. Bilimsel katkı sağlamayan, ancak destek sunan kişiler teşekkür bölümünde belirtilmelidir.
-Veri ve sonuçların güvenilirliği sağlanmalı ve manipüle edilmediği garanti edilmelidir. Talep edildiği takdirde, makale ham verileri dergi editör kurulu ile paylaşılabilir.
-Makalede kullanılan veriler, yazarların kendisine ait olmalı veya verilerin kullanımı, çoğaltılması, dağıtılması gibi durumlarda gerekli izinler alınarak kullanılmalıdır. Kurumlardan alınan araştırma izin belgeleri makale dosyasına eklenmelidir.
-Tez, araştırma veya proje kaynaklı makalelerde, "Proje Numarası," "Destekleyen Kurum," "Teşekkür" bilgileri ve çalışmanın başlığı açıkça belirtilmelidir.
-Yazarlar, hakem ve editörlerden gelen geri bildirimlere belirlenen süre içinde yanıt vermeli, düzeltmeleri yapmalı veya bilimsel temellere dayalı gerekçeleriyle itirazlarını sunmalıdır. Düzeltme sürecine uyulmaması durumunda makalenin geri çekilmiş sayılacağı kabul edilmektedir.
-Hakem süreci tamamlanıp yayımlanmak üzere kabul edilen makaleler geri çekilemez.
-Makale gönderimi sırasında Yayın Etiği ve Etik Kurul İzin Belgesi Beyan Formu ile Telif Hakkı Devir ve Çatışma Beyan Formu yüklenmelidir.
-Etik kurul izni gerektiren çalışmalarda, etik kurul onay belgeleri makalede belirtilmeli, belgelendirilerek sunulmalıdır. Etik kurul onayı gerekmeyen durumlarda gerekçesi belirtilmelidir.
-Yazarlar, makalelerinin alanında yetkin ve nitelikli araştırmacı/uzmanlar tarafından değerlendirilebilmesi için hakemlerin titizlikle seçildiğini ve davet sürecinin belirli bir zaman akışı içinde yürütüldüğünü bilmelidir. Bu bağlamda, yazarların değerlendirme aşamasının gerektirdiği süreci anlayışla karşılaması beklenmektedir.
2.Hakemlerin Etik Sorumlulukları
-Makalelerin değerlendirilmesinde çift-kör hakemlik süreci uygulanmakta, yazar ve hakemlerin kimlikleri birbirinden gizli tutulmaktadır. Değerlendirme sırasında olumlu ve olumsuz görüşlerin eşitliği durumunda, editör veya üçüncü bir hakemin görüşü alınmaktadır.
-Makalelerin değerlendirilmesi için alanında bilgi ve uzmanlığa sahip araştırmacılar hakem olarak davet edilmektedir. Davet e-postasında belirtilen süre içerisinde hakemlerin daveti kabul etmeleri veya reddetmeleri gerekmektedir.
-Hakemler, değerlendirdikleri makalelerin gizliliğini korumak ve bu süreçte edindikleri bilgileri kişisel çıkarları doğrultusunda kullanmamakla yükümlüdür.
-Hakemlerin, makalelerin bilimsel içeriğini, bilime katkısını ve etik ilkelere uygunluğunu titizlikle değerlendirmesi beklenmektedir. Değerlendirme sırasında önceden yayımlanmış bir çalışma ile önemli benzerlik veya örtüşme tespit edilirse, durum ivedilikle editör kuruluna bildirilmelidir.
-Hakemler, uzmanlık alanlarına uygun ve yeterli zaman ayırabilecekleri çalışmalar için yapılan davetleri kabul etmelidir.
-Hakemlerin, makale içeriği veya değerlendirme süreciyle ilgili yazar(lar) veya üçüncü kişilerle iletişim kurmamaları gerekmektedir. Bu kurala uyulmaması durumunda, hakemlik süreci sonlandırılır ve yeni bir hakem atanır.
-Hakemler, değerlendirmelerini dürüst, nesnel, tarafsız ve gizlilik ilkelerine uygun bir şekilde yapmalıdır. Yazar(lar)ın statüleri, kurumları, dini veya siyasi görüşleri, inançları, cinsiyetleri ve milliyetleri gibi kişisel özellikleri hakemlerin kararlarını etkilememelidir.
-Hakemler, yazar(lar) ile rekabetçi, işbirlikçi veya çıkar çatışmasına neden olabilecek bir ilişki içinde oldukları makaleleri değerlendirmemelidir.
-Hakemlerin, görüş ve kararlarını bilimsel temellere dayandırarak açık ve gerekçeli bir şekilde ifade etmeleri beklenmektedir. Bu süreçte, akademik, etik ve genel ahlak kurallarına uygun, yapıcı ve nazik bir dil kullanılmalı; düşmanca, küçümseyici, aşağılayıcı veya hakaret içeren ifadelerden kaçınılmalıdır.
3.Editör Kurulunun Etik Sorumlulukları
-Editör kurulu, bilimsel yayıncılıkta şeffaflık ve hesap verebilirlik ilkelerine bağlı kalarak, hakemler, yazarlar, akademisyenler ve okuyucular arasında açık, anlaşılır ve etik kurallara uygun bir iletişim kurulmasını sağlamalıdır.
-Mücbir sebepler veya geçerli mazeretler dışında, editör kurulu üyeleri, değerlendirme süreçlerinin düzenli ve sorunsuz bir şekilde yürütülmesi için gereken özeni göstermelidir.
-Çift kör hakem değerlendirme politikasına uygun olarak, yazarların ve hakemlerin kişisel bilgileri gizli tutulmalı ve değerlendirme süreçlerinin tarafsız bir şekilde yürütülmesi sağlanmalıdır.
-Editör kurulu üyeleri, hakem atama ve karar alma süreçlerinde tarafsız ve adil davranmalı, yazar(lar)ın makam, görev, kurum, dini veya siyasi görüşleri, inançları, cinsiyetleri ya da milliyetleri gibi kişisel özelliklerinden etkilenmemelidir. Çıkar çatışması durumunda, ilgili editör değerlendirme sürecine dahil edilmemelidir.
-Nihai karar verme yetkisi editör kuruluna aittir. Gönderilen makaleler; akademik ve bilimsel özgünlük, literatüre katkı, dergi kapsamına uygunluk, gerekli izinlerin varlığı ve benzerlik indeksi gibi kriterler doğrultusunda titizlikle değerlendirilmelidir. Bu süreçte, bilimsel ve etik standartlara bağlı kalarak gerekli özenin gösterilmesi esastır.
-Yazarların ırkı, cinsiyeti, cinsel yönelimi, dini inançları, etnik kökeni, vatandaşlığı veya siyasi görüşlerinden bağımsız olarak tarafsız bir değerlendirme yapılmalı ve kararlar, makalenin bilimsel doğruluğu, geçerliliği, katkısı ve derginin kapsamına uygunluğuna dayanmalıdır.
-Editör kurulu üyeleri, gönderilen makalelerin içeriğini hukuki zorunluluklar dışında hiçbir kişi veya kurumla paylaşmamalıdır. Yazarların yazılı izni olmadan, makalelere ait içerik kendi çalışmalarında kullanılamaz.
-Yazarların hakem veya editör raporlarına yönelik itirazları dikkate alınmalıdır. İtirazlar geçerli ve makul gerekçelere dayandığında, makalenin yeniden değerlendirilmesi için gerekli adımlar atılmalıdır.
-Ön değerlendirme aşamasında yazım kurallarına, kapsam uygunluğuna ve intihal oranına göre incelenmektedir. Uygun bulunan çalışmalar, bilimsel değerlendirme sürecine alınır ve çift kör hakemlik yöntemiyle en az iki bağımsız hakemin görüşüne sunulur. Hakemlerden birinin olumlu, diğerinin olumsuz değerlendirme yapması durumunda makale uygun sayıda hakem görüşüne yönlendirilmektedir. Hakem raporlarına dayanarak editör tarafından makaleyi yazara iade etme, küçük (minör) ya da büyük (majör) revizyon talep etme veya kabul etme gibi farklı kararlar verilebilmektedir. Bu süreçte nihai karar, objektif değerlendirmelere ve bilimsel ölçütlere uygun olarak alınmalıdır.
-Editör kurulu, yayımlanacak makalelerin iftira, telif hakkı ihlali veya intihal gibi yasal yükümlülüklere aykırı olmamasını sağlamakla sorumludur.
4.Yayın Politikası
-Denizli İl Milli Eğitim Müdürlüğü Bilim ve Eğitim Dergisi, kâr amacı gütmeyen bir yayın organı olarak, etik sorumluluklarına bağlı şekilde faaliyet göstermektedir. Yayın süreçlerinde, bilimsel ve akademik standartların korunması, tarafsızlık ve şeffaflık ilkeleri öncelikli olarak gözetilmektedir.
-Dergi, Ocak ve Temmuz aylarında olmak üzere yılda iki kez düzenli olarak yayımlanan hakemli basılı dergi ve e-dergidir.
-Fen Bilimleri, Matematik, Eğitim Bilimleri, Sosyal Bilimler ve Güzel Sanatlar alanlarında yapılan araştırma ve derleme makaleleri dergiye kabul edilmektedir. Ancak, derleme makalelerin toplam makale sayısının %25'ini aşmaması gerekmektedir. Makale türü, yazarların önerisine değil, değerlendirme sürecinin ardından editör kurulunun kararına bağlıdır. Teknik notlar, editöre mektuplar, vaka sunumları ve tartışma yazıları gibi çalışmalar değerlendirme kapsamına alınmamaktadır.
-Daha önce başka bir yerde yayımlanmamış ve herhangi bir dergide değerlendirme sürecinde bulunmayan; özgün, güncel ve alanına katkı sunması beklenen nitelikli makaleler, ön değerlendirme sürecine alınmak üzere kabul edilmektedir. Tüm makaleler adil bir şekilde değerlendirilir ve aynı editoryal süreçlerden geçer.
-Kongre veya sempozyumlarda sunulmuş ve tam metni bildiri kitabında yayımlanmış çalışmalar dergiye kabul edilmez. Ancak, tam metni yayımlanmamış bildiriler, bu durum açıkça belirtilmek koşuluyla dergiye gönderilebilir.
-Etik ilkeler ve derginin yayın politikasına aykırılık tespit edilen makalelerin değerlendirme süreci, hangi aşamada olursa olsun, durdurulur ve makale sorumlu yazara iade edilir.
-Dergide yayımlanan makalelerde yer alan ifadeler derginin resmi görüşlerini yansıtmaz; bu hususta tüm sorumluluk yazarlara aittir.
-Dergiye makale gönderen yazarlar, aynı sayıda birden fazla makalelerinin yayımlanamayacağını kabul etmiş sayılır. Bu nedenle, birden fazla makale gönderen yazarların yalnızca bir makalesi yayımlanır.
5.Ücret ve Telif Hakkı Politikası
-Dergiye makale gönderiminden yayımlanma sürecine kadar hiçbir aşamada yazarlardan ücret talep edilmemektedir. Değerlendirme, kabul ve yayımlama süreçlerinde yazarlara mali bir yükümlülük yüklenmez.
-Yayımlanan makaleler için yazar(lar)a herhangi bir nakdi veya ayni telif ücreti ödenmez. Tüm yazarlar, bu durumu makale gönderimi sırasında kabul etmiş sayılır.
-Dergiye gönderilen makalelerin telif hakları yazar(lar)a aittir. Yazar(lar), makalelerinin bilimsel ve etik kurallara uygun olduğunu ve üçüncü tarafların haklarını ihlal etmediğini beyan etmekle yükümlüdür.
6.İntihal Politikası
-Dergiye gönderilen makaleler, iThenticate veya Turnitin gibi intihal tespit programları ile kontrol edilir.
-Değerlendirme sürecine alınabilmesi için makalenin benzerlik oranı %20'nin altında olmalıdır. Benzerlik oranı %40'ın üzerinde olan makaleler doğrudan reddedilir. Benzerlik oranı %20-40 arasında olan makaleler için ise yazar(lar)dan gerekli düzeltmeler yapmaları talep edilir.
7.Düzeltme ve Geri Çekme Politikası
-Yazarlar, makalelerini ön değerlendirme süreci tamamlanmadan önce herhangi bir aşamada geri çekebilirler. Ancak, makale hakem değerlendirme aşamasına geçmişse, geri çekme talebi editör onayına tabidir. Editör, talebe 15 gün içinde yanıt vermelidir. Bu süre içinde yanıt verilmemesi durumunda makale otomatik olarak geri çekilmiş sayılır.
-Yayınlanmış makalelerde tespit edilen hatalar için düzeltme veya geri çekme talepleri, COPE (Committee on Publication Ethics) yönergelerine uygun olarak değerlendirilir. Talepler, yazarların veya editör kurulunun gerekçelendirilmiş ve belgelenmiş başvurusu ile işleme alınır.
-Yayınlanmış bir makalede, bulguların veya sonuçların doğruluğunu etkilemeyen küçük hatalar tespit edilirse, bu hatalar yazarlar veya editör kurulu tarafından düzeltme notu ile açıklanır. Düzeltme, bir sonraki sayıda yayımlanır ve makalenin orijinal versiyonuna atıf yapılır.
-Bulguların veya sonuçların geçerliliğini ciddi şekilde etkileyen hatalar veya etik ihlaller tespit edilirse, makale yazarlar veya editör tarafından geri çekilebilir. Geri çekme süreci sonunda, makale ile ilişkili bir geri çekme notu yayımlanır ve bu not orijinal makaleye atıfta bulunacak şekilde belirtilir.
-Düzeltme veya geri çekme talepleri, tüm yazarlar tarafından imzalanmış bir belge ile yapılmalıdır. Bu belge, makalenin başlığı, ID numarası ve yayına ilişkin diğer bilgileri içermelidir. Gerekçeli talepler, derginin resmi iletişim kanalları üzerinden iletilmelidir.
-Makale "Yeni Gönderi" durumundayken yazarlar, herhangi bir izin gerekmeksizin makalelerini geri çekebilirler. Hakem değerlendirme sürecine giren makalelerin geri çekilmesi mümkün değildir.
-Araştırma veya yayın etiği ihlalleri ile ilgili ciddi şüpheler bulunan ancak yazarların kurumu tarafından yeterli bir soruşturma yapılmamış ya da bulguların güvenilirliği sorgulanıyorsa, editör kurulu, ilgili makale hakkında bir "endişe ifadesi" yayımlayabilir.
-Editör kurulu, geri çekme ve düzeltme taleplerine ilişkin kararlarını, sunulan gerekçeler ve belgeler doğrultusunda tarafsız ve objektif bir şekilde verir. Geri çekme süreçlerinde etik ihlaller ve hatalar şeffaf bir şekilde ele alınır.
8.Açık Erişim ve Telif Hakkı Politikası
Denizli İl Milli Eğitim Müdürlüğü Bilim ve Eğitim Dergisi, bilginin küresel paylaşımını teşvik etmek amacıyla içeriğine anında açık erişim sağlar. Dergide yayımlanan tüm makaleler,
-Creative Commons Atıf-Gayri Ticari 4.0 Uluslararası (CC BY-NC 4.0) lisansı kapsamında erişime sunulmaktadır. Bu lisans, kullanıcıların eserleri atıfta bulunarak ticari olmayan amaçlarla kopyalamasına, dağıtmasına ve yeniden kullanmasına izin verir. Lisansla ilgili ayrıntılı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.-Dergide yayımlanan makalelerin telif hakkı yazarlarına aittir. Yazarlar, makalelerinin bilimsel bilgiye katkıda bulunması amacıyla ücretsiz olarak erişime açılmasını kabul eder. Ancak, içerikte değişiklik yapılması, ticari amaçlarla kullanılması veya atıf yapılmaması yasaktır.
-Dergide yayımlanan makalelere erişim tamamen ücretsizdir ve yazar(lar)a herhangi bir telif ücreti ödenmemektedir.
-Yayımlanan içerikler, bilimin gelişimine katkı sağlamak amacıyla açık erişime sunulmakta ve atıf gösterilmesi koşuluyla serbestçe kullanılabilir hale getirilmektedir. Bu doğrultuda yazarlar ve telif hakkı sahipleri, hakem değerlendirmesinden geçmiş bilimsel çalışmalarını internet aracılığıyla; okunabilir, indirilebilir, kopyalanabilir, dağıtılabilir, basılabilir, taranabilir, tam metinlere bağlantı verilebilir, dizinlenebilir, yazılıma veri olarak aktarılabilir, finansal, yasal ve teknik engeller olmaksızın serbestçe erişilebilir, her türlü yasal amaç için kullanılabilir olmasını kabul etmektedir.
-Dergi, yayımladığı tüm çalışmaların internet ortamında geniş kitlelere ulaşmasını, bilginin erişilebilirliğini artırmayı ve bilimsel etkileşimi artırmayı hedeflemektedir.
