Page 15 - ÇINAR 10. SAYI

14 Denizli İl Millî Eğitim Müdürlüğü Çınar E-dergisi 10. Sayı Denizli İl Millî Eğitim Müdürlüğü Çınar E-dergisi 10. Sayı 15

CUMHURİYETİMİZİN YÜZÜNCÜ

YILI’NDA EĞİTİMDE ASIRLIK ÇINAR: İlk Rüştiye 1871’de Çatalçeşme’de açıldı.
Tabi mantar gibi bir anda dikilivermiyor bu devasa yapı. O da bir anadan doğan insan gibi yavaş yavaş
gelişip evriliyor günümüze doğru. XIX. y.y.da Osmanlı Devleti sadece askerî ve mülkî planda değil,
EĞİTİMİN KOCA MEKTEBİ eğitim alanında da bir yenilik peşindedir. Sultan II. Mahmut, bu alanda ilk hamleyi yapan kişidir. 1824

tarihli bir fermanla ilköğretimi zorunlu hâle getirir. Sonrasında da ikinci aşama olan rüştiye okulları
açılır. Fakat Denizli’miz, İstanbul’da 1839’da açılan bu okul için 1871’e kadar bekleyecektir. Bazı
DENİZLİ LİSESİ yazarlar 1873 dese de o dönemin resmi yazışma içerikleri, rüştiye başlangıcını 1871’e tarihlemektedir.
Yer ise hepimizin bildiği Çatalçeşme’dir.
İlk öğretmenlerimiz Hisarlı Ali ve Halil İbrahim Efendi. İlk dönem öğrenci sayılarına bakıldığında
eğitim yükünü kaldırabilecek bir sayı olarak kabul edilmelidir. Dönemine göre modern eğitim kurumu
sayılan rüştiyeler, ilk zamanlarda tüm ülkede olduğu gibi Denizli’de de gereken öğrenci sayılarına tam

değerler yaratan bir varlık. Yaşadığı coğrafyayı değiştiren, ona şekil olarak ulaşamadı. Bunda medrese sisteminin olumsuz etkileri de söz konusudur. Fakat buna rağmen
İnsanoğlu veren, en önemlisi de kendinden bir ruh üfleyip kültürler, medeniyetler Osmanlı devlet yönetimi, açtığı bu yeni kurumların arkasında sağlam ve tavizsiz şekilde durarak okul
yaratan bir güç. Eşyaya, doğaya, havaya, sanata, yaşadığı ve yakınından geçtiği her şeye sirayet etmeyi sayısını çoğaltmaya gayret etti. Denizli Rüştiyesinden birkaç sene sonra bir rüştiye de Tavas’a açılır.
başarır bir şekilde. Maddeye sadece hükmetmez, onu anlamlandırır. Yüklediği hatıralarla o yapıları Hemen sonra Buldan ve Sarayköy derken arkası kesilmeden devam eder.
tarihe ve topluma mâl eder. Sonra gün gelir, o yapılar içinde barındırdığı ya da çevresindeki insanları Denizli halkı da devletin bu gayretlerine duyarsız kalmaz. Devlet dar bütçesine rağmen samimi bir
etkileyip şekillendirmeye başlar. Duvarlarında tarih ve hatıralar dile gelir, size bir öğretmen gibi ders şekilde yeni okullar açmaya çalışırken Denizli halkı da bu yeniliklerin yanında olmuş ve okullara
vermeye başlar. İstediğiniz kadar moderniteye gömülün, isterseniz de yarattığınız sanal dünyaların yardımlarını esirgememiştir.
içinde kendi matriksinizde kaybolun... Karşınıza dikildiği ya da içine girdiğiniz anda yaşadığınız Özellikle Denizli Rüştiyesi açıldıktan sonra kız çocuklarına da bir rüştiye açılması için Tavaslı zade
tüm dijital ortamlardan, modern çağın argümanlarından sıyrılır, babanızın, dedelerinizin dünyasına Ali Efendi kolları sıvamıştır. Bu eğitim neferi, şimdiki Gazi İlkokulu karşısına 200 öğrenci kapasiteli
doğru bir zaman tüneli açılmış gibi boyut değiştirirsiniz. Tarih sizi sımsıkı sarar. Duvarlar, eski ahşap bir kız sanat okulu binası yaptırmıştır. Ali Efendi, sadece okulu yaptırmakla kalmaz, daha sonra da
çerçeveler sizinle sohbet etmeye başlar. İşte böyle bir mimaridir Koca Mektep… Kökü mazide, gövdesi okulun masraflarını üstlenerek devletin gönderdiği ödeneği kullandırtmaz. Okul yoğun gayretler
günümüzde, dalları geleceğe uzanan asırlık bir çınar vardır karşınızda. sonucunda resmî olarak 1896’da Denizlili kızların eğitimi için açılır.