Page 32 - Çınar Dergisi 9.Sayı

32 Denizli İl Millî Eğitim Müdürlüğü Çınar E-dergisi 9. Sayı Denizli İl Millî Eğitim Müdürlüğü Çınar E-dergisi 9. Sayı 33
TEL KIRMA İŞİ

el kırma işi, Türklere ait olan birçok
el sanatlarından birisidir. Bu işleme
Tsanatının kendine özgü orijinal ve
güzel bir yapısı olup, tekniğe adını kazandıran,
işleme esnasında telin makas ile değil el ile

kırılarak koparılmasıdır. Tel kırma işini
diğer nakış tekniklerinden ayıran bir özellikte
işlemede nakış ipi yerine kendine özgü gümüş
tel ve yassı iğne kullanılmasıdır.
XVII. yüzyıldan bu yana yapılmakta olan
tel kırma işinin diğer adı ‘’Bartın İşi’’dir.
İ
n
celemelerde, tel kırma işi ilk kez Bartın’da
yapılıp geliştirilmesi ve bu yöreden yayılması
nedeniyle bu işleme tekniğine yörenin

adı verildiği anlaşılmaktadır. Tel kırma işi
ülkemizde birçok şehrimizde yapılmakta olup
Denizli’nin Tavas ilçesinde de yaklaşık 150
yıldır devam etmektedir (1) Güney ilçemizde
de aynı teknikle bu sanat halen yapılmaktadır.

Tel kırma İşinin Bartın’a ait bir işleme olduğunu kanıtlamak adına ise 2009 yılında “Coğrafi
İşaret Tescil Belgesi” alınmıştır. (2) Tel kırma işinin iki ayrı iğne tekniği vardır. Bunlardan
ilki artı (+) şeklinde olup birçok örneğini görebiliriz. Diğeri ise çarpı (x) şeklindedir ve
daha az uygulanan bir tekniktir. Tel kırma işi desenin tamamını kaplayarak ışıl ışıl bir
görünüm sağlar. Bununla birlikte yine Türklere ait olan Türk işi ve hesap işi tekniklerinde de
yardımcı iğne tekniği olarak da kullanılmaktadır. Güney ilçemizde tel kırma işi her gelinin
çeyizinde beyaz dikdörtgen tül üzerine işlenmiş başörtüsü olarak kırmızı kare duvak yüz
örtüsü şeklinde bulunmaktadır. Beyaz başörtüsü yöresel halk oyunlarında genç kızlarımızın

başını süslerken, kırmızı örtü sünnet düğünlerinde ve asker kınasında erkekler içinde
kullanmaktadır. Bu değerli nakış tekniği halk eğitimi merkezi bünyesinde açılan kurslar ile
gençlerimize öğretilerek daha çağdaş daha kullanışlı alanlarda uygulanmaktadır. Geçmişte;
daha çok çarşaf, yatak örtüsü, yastık örtüsü, kırlent, karyola eteği, bohça, çeşitli boyda
örtüler vb. ürünler üzerinde kullanılırken günümüzde bu tekniği; oda takımlarında, yatak
Kaynakça takımlarında, yemek ve çay takımlarında, dış giyim ve giyim aksesuar ürünlerinde (çanta,
1.Türkiye Kültür Portalı Atlası kolye, broş vb.) ve gelinlerin olmazsa olmazı al duvaklarda uygulanılarak kullanılmaktadır.
https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/
denizli/kulturatlasi/tel-kirma.html
2.Bartın İl Kültür Ve Turizm Müdürlüğü
https://bartin.ktb.gov.tr/TR-207897/bartin-isi-tel-kirma.html
Müjgan UCUZOĞLU
Güney Halk Eğitimi Merkezi Müdürlüğü
El Sanatları Teknolojisi/Nakış Öğretmeni