Page 28 - Çınar

28 Denizli İl Millî Eğitim Müdürlüğü Çınar E-dergisi 7. Sayı Denizli İl Millî Eğitim Müdürlüğü Çınar E-dergisi 7. Sayı 29

TEKNOLOJİYE YENİK DÜŞEN MESLEK:

SEMERCİLİK

smanlı döneminden günümüze
Okadar yük ve binek hayvanı
olarak kullanılan at, eşek ve katır
gibi hayvanların taşıyacakları yük
sırtlarına zarar vermesin diye; arasına
semer otu doldurulmuş olan deri ve
keçe tabakasının ağaç iskelet üzerine
sarılarak dikilmesiyle elde edilen
ürüne semer denir. Bu işi yapan kişi
de semerci olarak adlandırılır. Ata
yadigârı olan semercilik özen isteyen
bir zanaat dalıdır. Dengesiz yapılmış
bir semer hayvanın sırtından düşer ya
da hayvanın sırtının yaralanmasına
sebep olur.
Çok geçmişe gitmeye gerek yok,
arabalar yerine yollarda atların ve
eşeklerin olduğu yakın bir geçmişe
gitmemiz yeterli. İnsanların pazara
giderken yüklerini taşıması için
bir yük hayvanına ihtiyacı var. Bu
hayvanlar aynı zamanda tarla sürmede,
kışlık yakacak odunların dağlardan Onca ağırlığın, onca iş yükünün altında sırtı Oysaki atların ve eşeklerin sırtları yaralanmasın
indirilmesinde ve yolculuk sırasında yaralanmadan insanı da, yükleri de taşıması gereken diye ince eleyip sık dokuyan, bu konuda
yardımcı oluyorlar insanlara. atlar ve eşeklerin sırtına bir çözüm olarak semer, büyük özen gösteren semerci ustaları; kendi
binlerce yıldır hayatın vazgeçilmez parçalarından sırtlarında oluşan kambura aldırmayacak
biriydi. Büyük pazarları ve çarşıları olan, kervan yolları kadar çok seviyorlar zanaatlarını. Ancak bu
üzerindeki yerleşim yerlerinde semerci çarşıları bile mesleğin kendileri ile birlikte unutulacağının
bulunurdu. Ancak teknolojinin gelişmesi, at ve eşek da farkındalar. Artık semercilik mesleği son
gibi binek hayvanlarının yerini çeşitli taşıtların ve tarla demlerini yaşıyor. En genci 50’li yaşlarda
sürme araçlarının almasıyla semer ve ustalık gerektiren olan, küçüklüğünden beri bu zanaata
semercilik zanaatı da giderek azaldı; unutulmaya yüz ömrünü adamış ve büyük ihtimalle mesleğin
tutmuş meslekler arasında yerini aldı. İlçemiz Kale’de kendilerinden sonra tarihin bir parçası
zamana ve teknolojiye direnen son semercilerden biri olacağını bilen bu zanaatkârlar, zamana
ve mesleğin tek esnafı olan Mustafa UZUNDEMİR; meydan okuyorlar. Semerciler bu zanaatın
Hadi canlandıralım gözümüzde şöyle bir, ne dersiniz? Dedelerimizin, babalarımızın çocukluğunu getirelim mesleğin dedesinden babasına ve babasından da kaybolup gitmesinden büyük üzüntü duysalar
aklımıza. Anlatıyorlar ya hani, “Ben çocukken araba yoktu.” Şimdiki gibi asfalt da değildi hani yollar. Taş döşeli kendisine geçtiğini, mesleğe ilk başladığı yıllarda da yeni bir çırak yetiştirmenin de gereksiz
yollar da pek yoktu. Bahar yağmurları yağmış, buğdaylar ekilecek toprağa. Toprağın sürülmesi gerek. Buğdayı semer üretimi için taleplere yetişemediklerini, matkap olduğunu düşünüyorlar. Çünkü yetiştirecekleri
biçtikten sonra başaktan ayırmak gerek. Daha sonra un olması için buğdayı çuval çuval değirmene taşımak, hariç, hiç bir makinenin kullanılmadığını, bu mesleğin elamanların bu meslekle geçimlerini
öğüttürmek gerek. İşte bu işlerin sadece insan gücüyle yapılması imkânsızdı. Bunun için at, eşek ve katır gibi tamamıyla el emeği olduğunu söyledi. Teknoloji sağlayamayacakları aşikâr. Semercilik de artık
hayvanlara ihtiyaç vardı. Fakat bu hayvanların gücünden direkt olarak faydalanmak mümkün değildi. At ve geliştikçe hayvan yerine motorlu araçların kullanılmaya resimlerde kalacak.
eşeklerin sırtı yaralanmadan insan ve eşya taşımalarına olanak sağlayan bir eşya olarak semer kullanılıyordu. başlanmasıyla birlikte semere olan talebin her geçen
Semercilik; kendi kamburluğu pahasına hayvanların sırtında yaralar oluşmaması, hem hayvana hem de insana gün biraz daha azaldığını ve genç nesillerin mesleğe ilgi
konfor sağlaması amacıyla en ufak bir hataya imtiyaz tanımayan, ustalık gerektiren bir zanaattı. Bir zamanlar göstermediğini belirtti.
iyi bir araba ustasından daha çok itibar gören bu insanların varlığını, atölyelerinin yerini yenil nesil bilmiyor Mehmet KARABACAKLI
Denizli Kale Halk Eğitimi Merkezi Müdürü
bile.