Page 46 - ÇINAR DERGİSİ 5.SAYI
P. 46
Ayrıca; usta-çırak ilişkisindeki karşılıklı güven Bizler de 21. yüzyıl insanları olarak hem mesleki
duygusu, çırağın mesleğinde uzmanlaşması için anlamda hem ahlaki anlamda ahiliğin temel yapı
olumlu bir iş atmosferi de oluşturmuştur. Öte yandan taşlarını çok iyi tespit etmeli , ahilik uygulamalarını
günümüz koşullarına adapte ederek eğitimde, sosyal
Ahilik anlayışı ustaya da çırağını en iyi şekilde
AHİLİK VE Güney Çok yetiştirme sorumluluğu yüklediği için ustanın hayatta ve iktisadi hayatta önemli gelişmelere yol
bu konuya özen göstermesini de bir nevi zorunlu
vermeliyiz.
MESLEKİ Programlı kılmıştır. Usta- çırak anlayışı sadece esnafların
arasında değil aynı zamanda meslek liselerinde
EĞİTİM Anadolu Lisesi eğitim veren öğretmen- öğrenci ilişkilerinde de bir nevi Sultan COŞGUN
usta-çırak ilişkisi kendini göstermektedir.(Fotoğraf 1)
Ahilik sisteminin uygulandığı anlayışla mesleki Güney Çok Programlı Anadolu Lisesi
eğitimden geçen çırak, aynı zamanda ücret karşılığı Müdür Yardımcısı ve Tarih Öğretmeni
üretime katılıyordu. Böylelikle çırak, hem üretime
katılıyor hem tecrübe sahibi oluyor hem de geçimini
sağlıyordu. Bu durumu günümüz mesleki eğitim
anlayışı içerisinde, meslek lisesi öğrencilerinin
belirli bir teorik eğitim aldıktan sonra bu bilgilerini
Fotoğraf 1 uygulama imkanı buldukları staj eğitimi kapsamında
değerlendirebiliriz .Aynı ahilik sisteminde olduğu
Türk kültürü açısından oldukça önemli bir yere sahip temel unsuru olan bilgi, beceri ve alışkanlıklara gibi öğrenciler hem tecrübe ve pratiklik kazanırken
olan Ahilik geleneğinin temelinde esnaflık vardır. sahip yüksek verimi gerçekleştirecek kalifiye hem de bundan belirli bir ücret almaktadır.
Ahilik, Türk kültürünün birçok özelliğini içerisinde insan gücünün yetiştirilmesi çok büyük önem arz
barındırmaktadır.İlk olarak 13. yüzyılda ortaya çıkan etmektedir. Kalifiye elemanların bilgi ve becerisi, Ayrıca Ahilik anlayışı , sadece mesleki eğitim
ve Moğol İstilası’ndan kaçan Türklerin Anadolu’ya ekonomik başarının da temelini oluşturmaktadır. değil aynı zamanda belirli bir ahlaki anlayışı da
gelerek burada gelerek burada kurdukları bir esnaf Özellikle günümüzde hızlı teknolojik gelişme ve bünyesinde barındıran bir sistemdir. Olgun bir kişilik
teşkilatıdır. Bu teşkilatın amacı Anadolu’daki Türk dünya düzeyindeki yapılaşma değişiminde mesleki gelişimini destekleyen, güzel ahlak ve doğruluğun da
zanaatinin gelişimini sağlamak ve üyeleri arasında teknik eğitimin çok büyük işlevi bulunmaktadır. yetiştirilen meslek erbabında var olmasını şart koşan
dayanışma ve de kardeşliği geliştirmektir. Kurucusu Bilim ve teknolojideki gelişmelere parelel olarak bir anlayıştır. Ahiler zaviye denilen yerlerde her
Ahi Evran olarak bilinen bu teşkilatın içerisinde yer ihtiyaç duyulan insan gücünün yetiştirilmesi yine akşam farklı konularda o işin uzmanları tarafından
alan örgütler kendilerine dini ve ahlaki kuralları meslek eğitimi sayesinde gerçekleşmektedir. meslek ahlakı, genel ahlak ve terbiye kuralları, dini
örnek almışlardır. bilgiler anlatılırdı. Bu uygulamalar ahiler arasında
Yukarıda da bahsedildiği gibi mesleki eğitim aslında birlik beraberlik ve dayanışma duygularının
Çırak, kalfa ve usta ilişkisi içerisinde mesleğin bizim sosyo-ekonomik geçmişimiz içerisinde oluşmasında ve yaşatılmasında oldukça etkili
incelikleri ve sırları en iyi şekilde öğretilirken mesleki oldukça özenle işlenmiş ve uygulanmış, dolayısıyla olmaktaydı. Yine günümüz eğitim-öğretim anlayışı
eğitim noktasında oldukça hassasiyet gösterilmiştir. bizim millet olarak çok da yabancı olmadığımız bir içerisinde dürüstlük, sorumluluk sahibi, başkalarının
Ayrıca Ahilik anlayışında tüketicinin korunmasına kavramdır. Ahilik dediğimiz bu sistemle mesleki haklarına saygı duyan iyi ahlaklı esnafların yetişmesi
da son derece dikkat edilmiş ve bu yönde çalışmalar eğitimin tohumları sağlam bir şekilde atılmıştır. hedeflenmektedir. Bu amaçla da esnaflara yönelik
yapılmıştır. Bu bakımdan ahilik ,günümüz mesleki Türk milletinin fıtratında var olan üretme yetisi çeşitli alanlarda birçok eğitim faaliyeti düzenlenerek
eğitim anlayışının da temelini oluşturmaktadır. İslamiyet’in kabulü ile daha ulvi bir anlayışa esnafların sahip oldukları niteliklerin arttırılması
’İnsan’ unsurunu merkezine alan bir anlayışla bürünmüştür. Yüzyıllar boyu bu anlayış nakış nakış hedeflenmektedir.( Fotoğraf 2)
özellikle gençlere büyük bir önem verilmiş ve Anadolu insanının içine işlenmiş ve bir dönem Fotoğraf 2
onların taze, zinde kuvvetlerinden yararlanılarak, tüm dünyaya örnek olacak bir seviyeye gelmiştir. Yine esnaflar arasında dayanışma ve kaynaşmayı
gençlerin bir meslek sahibi olmalarına, içinde Ahilik anlayışının özellikleri ve uygulanma biçimleri sağlamak adına çeşitli sosyal etkinlikler günümüz
yaşadıkları topluma faydalı birer birey olmalarına günümüzde birçok ülke tarafından hassasiyetle esnaf teşkilatları arasında da yapılmaktadır. Bu
dikkat edilmiştir. incelenmiş hem mesleki eğitim anlayışları hem etkinliklere aileleri ile birlikte katılan esnaflar
de iktisadi yapılarının şekillenmesinde etkili özellikle ramazan ayında iftarlara katılarak hem de
Mesleki eğitim konusunda köklü tarihimizde olmuştur. Çünkü Ahilik sistemi çalışmayı ve dini hem de sosyal anlamda gelişimlerine katkıda
bu kadar önemli uygulama örnekleri varken bu üretmeyi şart koşmuş; meslek edinmek, meslekte bulunmuşlardır.
kapsamda günümüz mesleki eğitim anlayışını uzmanlaşmak, kaliteli mal üretmek bu anlayışın en
bu çerçevede yeniden geliştirmek en büyük temel unsurlarından biri olmuştur. Küçük yaşlardan
hedeflerimizden biri olmalıdır. Çünkü ülkelerin itibaren mesleki eğitim başladığı için Ahi esnafının
gelişmesinde ve kalkınmasında sanayileşmenin mesleğinin ayrıntılarını öğrenerek yetişmesi doğal
bir sonuç olarak karşımıza çıkmaktadır.
46 47
