Page 23 - bilim_dergisi
P. 23

Aycan vd.                    Denizli İl Millî Eğitim Müdürlüğü Bilim ve Eğitim Dergisi 1(1), 2025    *Hatice Nur KOÇ

            1. Giriş

            1.1. Taxicab Geometri’nin Tarihçesi

            Taxicab  geometri,  bazı  kaynaklarda  L1  metriği  olarak  da  adlandırılır.  L1  metriği,  1757'de  Roger  Joseph  Boscovich
            tarafından  regresyon  analizinde  kullanılmıştır.  Taxicab  geometrinin  geometrik  yorumu,  Hermann  Minkowski'nin
            Minkowski eşitsizliği ile Öklid dışı geometrilerin gelişmesine kadar uzanır (Krause, 1986).
            İlk  olarak  Taxicab  geometrisini  incelemek  için  gerçek  dünyadan  kaynaklanan  sorular  ortaya  çıktı  .  Apartmanlar,
            fabrikalar, telefon kulübeleri gibi yerlerin optimum konumlarıyla ilgili sorular bir dizi geometrik soruna neden oldu.
             Taxicab geometri alanın tamamen Öklid uzaklık fonksiyonu dE  yerine Taxicab uzaklık fonksiyonu dT ile değiştirilmesiyle
             ortaya çıkar. Bu tür bir değişiklik, uzaklık fonksiyonunun nasıl hesaplanacağı, açı özelliklerinin ne olacağı gibi yeni
             soruların keşfedilmesine yol açar.













                                                         Şekil 1.1.1.

             1.2. Taxicab Geometri Nedir?

             Taxicab geometri (L1), Öklidyen geometri ile benzer bir geometridir. Nokta, doğru ve açı özellikleri aynı yolla hesaplanır.
             Yalnız uzaklık fonksiyonu farklı bir yolla hesaplanır.

                                                       2
             Tanım 1.2.1.        = (   ,    ),    = (   ,    )  olsun.     de    = √(   −    ) + (   −    )  metriği yerine, H.Minkowski
                                                                                    2
                                                                         2
                                                                   1
                                                                       2
                                           1
                                                              
                                              2
                               1
                                                                                  2
                                                                              1
                                  2
             tarafından tanımlanan      = |   −    | + |   −    | metriği kullanılarak Taxicab geometriyi tanımlarız (Krause, 1986).
                                                    2
                                          1
                                      1
                                   
                                                2
             Manhattan geometrisi veya     geometrisi olarak da bilinen Taksi geometrisi, özellikle şehirlerdeki mesafeleri ve seyahat
                                    1
             sürelerini  ölçmek  söz  konusu  olduğunda,  yararlı  bir  modeldir.  Bu  model,  Öklid  geometrisi  uygulayamayacağımız
             ortamlarda Öklid geometrisini tamamlayan farklı bir bakış açısı sağlar.




                                                  Şekil 1.2.1. Taxicab Hareketi























               14
   18   19   20   21   22   23   24   25   26   27   28