Page 44 - bilim_dergisi

Eker Çelebi ve Taşkın Ekici Denizli İl Millî Eğitim Müdürlüğü Bilim ve Eğitim Dergisi 1(1), 2025 *Merve EKER ÇELEBİ

FB.4.8.1. Sürdürülebilir bir yaşam alanı kurmaya ilişkin bilimsel sorgulama yapabilme
a) Sürdürülebilir bir yaşam alanı kurmaya ilişkin soru veya problem tanımlar.
b) Sorusunu/problemini cevaplamada kullanabileceği bir sürdürülebilir yaşam alanı modeli
geliştirir.
c) Sürdürülebilir bir yaşam alanı kurmaya ilişkin araştırma planlayarak modelini
gerçekleştirir.
ç) Yaşam alanının sürdürülebilirliğine ilişkin verileri analiz ederek yorumlar.
d) Yaşam alanının sürdürülebilir olup olmadığına ilişkin kanıta dayalı açıklama yaparak çözüm
üretir.
e) Sürdürülebilir bir yaşam alanı kurmaya ilişkin bilgiyi değerlendirerek paylaşır.
Yukarıda belirtilen öğrenme çıktılarında ve öğrenme öğretme yaşantılarında yer alan sürdürülebilir bir yaşam alanı
modelini birlikte tartışarak geliştirme ve yaşam alanının sürdürülebilir olup olmadığına ilişkin kanıta dayalı açıklama
yaparak (çevresel, toplumsal, ekonomik olarak değerlendirerek) çözüm üretmeleri beklenmektedir. Bu bağlamda
sürdürülebilir şehirler ve topluluklar SKH ile ilişkilendirilmiştir.
Dördüncü sınıf düzeyinde ayrıca Enerji Dedektifleri ve Işığın Peşinde ünitelerinde “FB.4.6.2. Elektrik üretiminde
yenilenebilir ve yenilenemeyen enerji kaynaklarını kullanmaya ilişkin eleştirel düşünebilme” ve “FB.4.7.3. Işık
kirliliğinin canlılara etkisine ilişkin probleme yönelik çözüm önerilerini değerlendirebilme” öğrenme çıktılarından
SKH ve sürdürülebilirlik temasına yer verilmiştir. FB.4.6.2. Zenginleştirme bölümünde enerji kaynaklarının
sürdürülebilirliklerine ilişkin akıl yürütme, çıkarım yapma yer almaktadır. FB.4.7.3. numaralı öğrenme çıktısı ve
öğrenme öğretme uygulamaları bölümünde öğrencilerin problemin sebeplerini sürdürülebilirlik çerçevesinde
tartışarak problemi yapılandırmaları ve çözüm önerilerini sürdürülebilirlik açısından değerlendirmeleri sağlanması
belirtilmiştir. Öğrenme çıktıları ve içerikler erişilebilir ve temiz enerji (SKH 7), sürdürülebilir şehirler ve topluluklar
(SKH 11), sorumlu üretim ve tüketim (SKH 12), iklim eylemi (SKH 13) ile ilişkilendirilmiştir.
Beşinci sınıf düzeyinde sürdürülebilirlik temasında ele alınan ve SKH ile ilişkilendirilebilen öğrenme çıktılarına
aşağıda yer verilmiştir.
FB.5.7.1.1. Evsel atıklarda geri dönüştürülebilen ve dönüştürülemeyen maddeleri sınıflandırabilme
FB.5.7.1.2. Kaynakların etkili kullanımı konusunda geri dönüşümün önemli olduğuna yönelik bilimsel
çıkarımda buluna bilme
FB.5.7.1.3. Yakın çevresinde atık yönetiminin uygulanabilirliğine ilişkin deneyimlerini yansıtabilme
Yukarıdaki öğrenme çıktıların ışığında öğrenme ve öğretme yaklaşımlarında atık yönetiminin çevresel temizliğin
yanında sürdürülebilirliğin parçası olduğu ve sürdürülebilirlik açısından önemli olduğunu fark etmeleri, öğrencilerin
kendi davranışlarına ilişkin değerlendirme yapmaları, uygun yöntemleri kullanmaları ve tasarruflu davranma
konusunda sorumluluk almaları yer almıştır. Bu bağlamda SKH’den sorumlu üretim ve tüketim (SKH 12),
sürdürülebilir şehirler ve topluluklar (SKH 11) ile ilişkilendirilmiştir.
Altıncı sınıf düzeyinde sürdürülebilirlik temasında ele alınan ve SKH ile ilişkilendirilebilen öğrenme çıktılarına
aşağıda yer verilmiştir.
FB.6.7.1.1. Biyoçeşitliliğin doğal yaşam için önemini sorgulayabilme
FB.6.7.1.2. Biyoçeşitliliği tehdit eden faktörleri araştırma verilerine dayalı tahmin edebilme
FB.6.7.2.1. Isınma amaçlı yakıt kullanımının insan ve çevre üzerine etkilerini tartışabilme
FB.6.7.2.2. Yakın çevresindeki veya ülkemizdeki bir çevre problemine ilişkin çözüm üretebilme
Yukarıda belirtilen öğrenme çıktılarında ve öğrenme öğretme yaşantılarında yer alan biyoçeşitliliği tehdit eden
faktörlerde mera alanlarının sürülmesi, aşırı otlatma, anız yakılması, aşırı gübre ve tarımsal ilaç kullanımı, yerel ürün
çeşitlerinin yerini yüksek verimli yerel olmayan ürün çeşitlerinin alması, şehirleşme, endüstrileşme, ormanların tahrip
edilmesi ve orman yangınları, ihtiyaç fazlası konut edinimi, turizm sektöründeki hızlı gelişmeler ve yetişmiş insan
eksikliği gibi konuları ele alınması beklenmektedir. Sürdürülebilir sistem anlayışını fark etmeleri ve sürdürülebilir bir
yaşam için insanlara düşen görevler konusunda kazandığı farkındalığı çevreleriyle paylaşmaları sağlanması
beklenmektedir. Bu içerikler ise Karasal Yaşam (SKH 15), İklim Eylemi (SKH 13), Sürdürülebilir Şehirler ve
Topluluklar (SKH 11), Sorumlu Üretim ve Tüketim (SKH 12), İnsana Yakışır Ekonomik büyüme (SKH 8) ve Temiz
Su Sanitasyon (SKH 6) ile ilişkilendirilmiştir.
Altıncı sınıf düzeyinde ayrıca güneş sistemleri ve tutulmalar ünitesinde FB.6.4.3.4. Güneş enerjisinin günlük hayat ve
teknolojideki yenilikçi uygulamalarına ilişkin eleştirel düşünebilme ve FB.6.4.3.4. Güneş enerjisinin günlük hayat ve
teknolojideki yenilikçi uygulamalarına ilişkin eleştirel düşünebilme öğrenme çıktılarında güneş enerjisinin gelecekte
kullanımına ve Güneş enerjisi kullanımının yaygınlaşmasının insanlara ve doğaya sağladığı faydaları sorgulamaları
da hem sürdürülebilirlik ile ilgili hem de Erişilebilir ve Temiz Enerji (SKH 7) ile ilişkilendirilmiştir.

35